JAKIE OPŁATY I KIEDY OBOWIĄZUJĄ Z TYTUŁU DAROWIZNY?

Umowa darowizny to, zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, zobowiązanie darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Organy podatkowe traktują darowiznę jako czynność prawną, która polega na przysporzeniu majątkowym bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Kwestie opodatkowania są określone w przepisach Ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

Podatek od darowizny

Zawierając umowę darowizny, należy liczyć się przede wszystkim z obowiązkiem uiszczenia stosownego podatku. Obowiązek ten spoczywa na nabywcy, czyli obdarowanym. Wysokość podatku, a także kwota wolna od podatku, określone są w art. 14 ustawy o podatku od spadków i darowizn i zależą od grupy podatkowej, do której zalicza się nabywca. To z kolei zależy od stopnia pokrewieństwa lub powinowactwa obdarowanego wobec darczyńcy.

Grupa I: małżonek/małżonka, zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki itd.), wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie itd.) – niekiedy te rodzaje pokrewieństwa określane są mianem grupy zerowej, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie.
Grupa II: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych.
Grupa III – inni nabywcy.

Dla każdej z grup określono kwoty wolne od podatku:

Grupa I: 9 637 zł.
Grupa II: 7 276 zł.
Grupa III: 4 902 zł.

Wysokość podatku zależy nie tylko od stopnia pokrewieństwa, ale i wartości darowizny. W tym przypadku wyróżniamy trzy progi podatkowe:

I próg podatkowy: do 10 278 zł,
II próg podatkowy: 10 278 zł do 20 556 zł,
III próg podatkowy: ponad 20 556 zł.

Po przekroczeniu kolejnych progów wzrasta kwota do zapłacenia w ramach podatku od darowizny. W zależności od grupy podatkowej są to następujące wartości:

Grupa I: 3% dla I progu podatkowego, 5% dla II progu podatkowego, 7% dla III progu podatkowego.
Grupa II: 7%, 9%, 12%.
Grupa III: 12%, 9%, 16%, 20%.

Warto również podkreślić, że zwolnione jest z podatku nabycie własności i praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę – art. 4a w/w ustawy. W przypadku dokonywania darowizny na rzecz którejś z osób wymienionych w tymże artykule – nie zostanie naliczony podatek od spadków i darowizn. Należy zaznaczyć, że krąg osób uprawnionych do tego zwolnienia, określonych w art. 4 w/w ustawy, nie pokrywa się z kręgiem osób zaliczonych do I grupy podatkowej.

Inne opłaty wynikające z umowy darowizny

Umowa darowizny zawierana jest u notariusza. Należy przy tym uwzględnić też koszty wynikające z czynności notarialnych. Oprócz podatku konieczne jest uiszczenie taksy notarialnej. Jej maksymalne stawki właściwe dla danej czynności wynikają z Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej.

W przypadku konieczności dokonania wpisu w księdze wieczystej notariusz obowiązany jest do pobrania opłaty sądowej. Podatki i opłaty sądowe są daniną publiczną i nie stanowią dochodu notariusza.