CZYM JEST USTANOWIENIE SŁUŻEBNOŚCI?
Służebność to wpis w księdze wieczystej nieruchomości, ograniczający jej prawo własności, ustanawiana w celu zwiększenia możliwości eksploatowania innej nieruchomości lub by zadośćuczynić potrzebom danej osoby. Do najczęściej spotykanych służebności należą:
- służebność osobista mieszkania
- służebność gruntowa,
- służebność przesyłu.
Sprawdź, na czym polega każda z nich.
Czym jest służebność osobista mieszkania?
Służebność osobista mieszkania ustanawia na rzecz konkretnej osoby prawo do dysponowania lokalem mieszkalnym. Do takiego lokalu osoba ta może przyjąć małżonka oraz dzieci, co więcej, ma ona prawo do korzystania z pomieszczeń i urządzeń wspólnych budynku. Służebność osobistą mieszkania ustanawia się poprzez wydanie przez właściciela lokalu stosowanego oświadczenia, potwierdzającego służebność nieruchomości na rzecz innej osoby.
Służebność ta obowiązuje nie tylko aktualnego, lecz również każdego następnego właściciela nieruchomości. Prawo do służebności lokalu po śmierci wskazanej osoby właściciel nieruchomości można zastrzec na rzecz jej małżonka, dzieci lub rodziców. Służebność osobistą mieszkania wpisuje się w dziale III ksiąg wieczystych. Może zostać ona sądowo zamieniona na rentę wtedy, gdy uprawniony do służebności dopuszcza się rażących uchybień przy wykonywaniu swojego prawa.
Na czym polega służebność gruntowa?
Służebność gruntowa stanowi obciążenie jednej nieruchomości na rzecz drugiej i polega na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w wyznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, natomiast właściciel nieruchomości obciążonej zostaje pozbawiony określonych praw do nieruchomości. Ponadto właściciel nieruchomości obciążonej traci prawa, przysługujące mu z tytułu prawa własności. Służebność gruntowa może polegać na:
- służebności przejazdu,
- służebności przejścia przez nieruchomość,
- służebności czerpania wody,
- służebności przeprowadzeniu wodociągu.
W przeciwieństwie do służebności osobistej, w przypadku służebności gruntowej wraz ze śmiercią uprawnionego wygasa obciążenie nieruchomości służebnością.
Czym charakteryzuje się służebność przesyłu?
Służebność przesyłu polega z kolei na obciążeniu nieruchomości na rzecz przedsiębiorcy, zamierzającego wybudować urządzenia przesyłowe lub którego własność one stanowią. Dzięki służebności przesyłu może on korzystać w wyznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, jedynie zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń. Służebność przesyłu dotyczy głównie przedsiębiorców przesyłowych, których własnością stają się zgodnie z prawem urządzenia przesyłające prąd, gaz, wodę razem z ich przyłączeniem do sieci. Dzięki służebności przesyłu przedsiębiorca ma nie tylko możliwość korzystania z urządzeń, lecz również zyskuje dostęp do nich w celu naprawy czy konserwacji.
Służebność, niezależnie nie od jej rodzaju, może powstać po podpisaniu umowy, po wydaniu orzeczenia sądowego, po wydaniu decyzji administracyjnej lub w efekcie zasiedzenia (tylko w przypadku służebności gruntowej i trwałego oraz widocznego korzystaniu z urządzenia). W umowie określa się nieruchomość władnącą i obciążoną, zakres uprawnień właściciela nieruchomości władnącej oraz wskazanie, czy służebność została ustanowiona odpłatnie czy nieodpłatnie.
